"De pianoman" van Bernlef

"Hij zat niet in zichzelf. Hij keek naar zichzelf, van buitenaf als het ware. Alsof hij het over een ander had."

In 2005 werd in Engeland een jongeman aangetroffen die niet geïdentificeerd kon worden. Hij sprak niet en communiceerde enkel via tekeningen en muziek. Maandenlang kon niet achterhaald worden wie hij was. Uiteindelijk bleek het om de Duitser Andreas Grassi te gaan.

Bernlef vertrekt vanuit dit verhaal, maar plaats de origine van de pianoman op het platteland in het noorden van Nederland. Thomas Boender groeit op in een gezin waar stilte heerst. Zijn ouders zeggen enkel het hoognodige tegen elkaar. Daardoor leert Thomas nooit om te communiceren met woorden. Enkel zijn lerares Jenny lijkt in hem te geloven. Als ze hem leert pianospelen, ontdekt hij voor de eerste maal een middel om zich uit te drukken.

Uit angst voor zijn agressieve vader, vertrekt Thomas thuis. In Amsterdam ontmoet hij het Britse meisje Chris, met wie hij de wijde wereld intrekt. In Engeland laat Chris hem aan zijn lot over.

"De pianoman" was het boekenweekgeschenk van 2008. Een knappe novelle over communicatie en de gevolgen die ontstaan als je problemen hebt om te communiceren. Het verhaal op zich is weinig spectaculair, maar Bernlef weet op een bijzonder mooie manier de isolatie van Thomas weer te geven.

Bernlef: De pianoman. CPNB, 2008, 91 blz.