Seeking the High Points of the Low Lands
“I need
a sure winner for the next chapter. Something that is indisputably interesting.
Something that will need a great deal of first-hand research. It is time to
take a closer look at Belgian beer.”
Wij Belgen zeggen nogal gauw dat ons land een
‘apenland’ is, wat dat ook moge betekenen. En wie zal ons tegenspreken? Maar
hoe kijken buitenlanders naar ons land? Wat zijn - naast bier, chocolade en
Belgenmoppen - de zaken die het meest opvallen aan ons land? Is België echt zo
saai als velen lijken te denken? In dit buitengewoon grappige boek krijgen we
een mogelijk antwoord.
Heel lang wist de Brit Alec Le Sueur
nauwelijks iets over België, behalve dat hij er als kind ooit doorgereden is op
weg naar een vakantie in Nederland. Maar door zijn huwelijk met een Belgische,
werd hij wel verplicht om meer te weten te komen over dit kleine landje,
waarmee in de wereld behoorlijk de spot wordt gedreven.
Wie de reisboeken van Bill Bryson kent, weet
ongeveer wat hij van dit boek kan verwachten. Dit is een mix van informatie, droge
humor en een ferme dosis (zelf)relativering, waarin Le Sueur zichzelf plaatst als
de ietwat naïeve observator, net zoals Bill Bryson dat doet. Dit leidt tot soms
hilarische passages. Zijn missie formuleert hij in twee regels:
- 1 Zoeken naar alles wat er
interessant is aan België; en
- 2 geen bier zal voor een tweede maal
geconsumeerd worden, tot alle andere beschikbare Belgische bieren uitgeprobeerd
zijn.
In zijn speurtocht onderzoekt hij o.a.
typische symbolen als Manneken Pis en het Atomium, de nationale sport (en dat
is NIET voetbal), België als centrum van Europa, de Belgische keuken, chocolade
en frieten (natuurlijk), de Belgische obsessie met het Eurovisiesongfestival, het
stripverhaal, en - zijn lieveling - bier! Van dat laatste voegt hij zelfs een
extra hoofdstuk toe met zijn appreciatie van enkele bieren, én een checklist
voor wie even nieuwsgierig is al hij.
Met totale verwondering beschouwt Le Sueur
‘typisch Belgische’ fenomenen als Sinterklaas, hanenzang, boogschieten op de
‘staande wip’, Rimpelrock, de Belgische politiek, wildplassen en Eddy Wally.
Hij weet zelfs op een meestal lichtvoetige of op z’n minst ironische manier te
schrijven over minder mooie episodes uit de Belgische geschiedenis, zoals de
genocide van Leopold II in Congo, de vele begraafplaatsen in de Westhoek, de
gruwelen tijdens de Slag van Waterloo en Sandra Kim. Zowat de enige episode die
helemaal niet humoristisch is, en die dan ook sterk contrasteert met de rest van
het boek, is het hoofdstuk over de verschrikkelijke natuurramp tijdens
Pukkelpop in 2011, waarbij verschillende doden en gewonden te betreuren waren.
Waarschijnlijk omdat de auteur beseft dat dit te vers in het geheugen ligt om
grappen over te maken. En omdat hij samen met zijn kinderen aanwezig was op dat
gedoemde festival.
Le Sueur heeft duidelijk heel wat research
gedaan en sommige van bovenstaande onderwerpen zijn dan ook sterk
gedocumenteerd. Van andere ‘feiten’ geeft hij ruiterlijk toe dat ze niet erg
betrouwbaar zijn, omdat hij ze ook maar heeft opgevangen tijdens gesprekken van
mensen die een vreemd accent spraken van een taal die hij zelf al nauwelijks
begrijpt. Je merkt het: je moet alles met een grote korrel zout nemen. Jammer
van de vele kleine foutjes, vooral in de spelling van namen (Noordkap, Aarshot,
zommerfestival, …). Een goede Belgische proeflezer had die er zonder twijfel
gemakkelijk uit gehaald.
Als puur informatief boek over België zou ik
“Bottoms Up in Belgium” niet aanraden, maar als een bijzonder geestige blik op
hoe buitenstaanders ons kleine landje ervaren, is dit een ware winner. Dit boek
is (nog) niet vertaald, wat enigszins begrijpelijk is – veel van de humor is
‘taalhumor’ en ontstaat juist door het verkeerd begrijpen van wat de auteur
hoort of leest. In een Nederlandse vertaling zou dit volledig wegvallen.
Misschien ooit … Tot dan zullen enkel diegenen die de Engelse taal voldoende
beheersen, kunnen genieten van dit pareltje.
Alec Le
Sueur: Bottoms Up in Belgium. Seeking the High Points of the Low Lands”.
Chichester, Summersdale, 2014, 303 blz.
