"De seizoenen" van Clem Schouwenaars

"Leven. Een abstract begrip. Wij zijn het leven, wij maken het en moeten het in stand houden. Ons leven. En het leven van al de anderen, van al het andere, stroomt daar omheen."

Na een bijzonder pijnlijke liefdesbreuk ontvlucht schrijver Anton Zevenbergen de stad en vestigt zich in een klein huisje op het platteland. De plaatselijk bevolking is nieuwsgierig, maar ook achterdochtig, en hoewel hij zich graag wil integreren, voelt hij dat hij altijd als buitenstaander beschouwd zal worden. Met de onuitstaanbare Noël speelt hij eindeloos spelletjes biljart. Diens vrouw, de breekbare Lily, wordt verliefd op Anton, net als de mysterieuze winkeliersvrouw, die hij tot 'Enigma' omdoopt. Zijn buurman Fritz wordt zijn drinkebroer, met wie hij zich graag lazarus zuipt om zo zijn problemen te vergeten. De vrouwen met wie hij het bed deelt, zijn verzetjes: echte liefde is hier -en nu- niet mogelijk. Alle personages die hij ontmoet, zullen een rol spelen in het helingsproces dat Anton ondergaat.

Een jaar vertoeft Anton Zevenbergen in het witte huisje in de Cayenne: tijdens de druilerige herfst; de koude, harde winter, waarin hij erin slaagt om eindelijk zijn roman te vervolledigen; tijdens de lente, die hem dan weer leeg achterlaat. En dan moet de broeierige, kurkdroge zomer nog komen. Met de seizoenen zien we ook de gemoedsgesteldheid van Zevenbergen veranderen: van verdriet, eenzaamheid, doelloosheid en wanhoop -die hem bijna tot de ultieme ontsnappingspoging dwingt- naar inzicht, loutering en hoop.

Aangezien we het hele verhaal volgen vanuit het standpunt van Zevenbergen,  en heel diep worden meegesleurd in zijn gedachten en gevoelens, had het voor de hand gelegen dat dit boek in de eerste persoon was geschreven.  Toch kiest Schouwenaars voor de derde persoon, waardoor dit een heel bevreemdende leeservaring wordt. We observeren het hoofdpersonage, volgen bladzijdenlang zijn gedetailleerde gedachtengang of luisteren naar zijn eindeloze monologen, die hij enkel tegen zichzelf verkondigt. Mijmeringen en filosofieën, in verhaalvorm gegoten. Het is een roman over wanhoop en hoop en persoonlijke overwinning, over de relativiteit van het leven en van het belang dat je als individu hebt in de wereld. Toch wel een bijzonder boek.

Titel: De seizoenen
Auteur: Clem Schouwenaars
Uitgeverij: Hadewijch, Schoten
Jaar: 1984 (oorspr. 1972)
Aantal bladzijden: 420 blz.
ISBN: 9070876124