"The Heart of the Matter" van Graham Greene

(Ned.: "De kern van de zaak")

“Despair is the price one pays for setting oneself an impossible aim”

Er is een reden dat sommige auteurs nog altijd gelezen worden, lang na hun overlijden. Zo lukt het mij niet om een boek van Graham Greene te lezen en dat dan dicht te slaan zonder een immense bewondering te hebben voor zijn menselijkheid, zijn taal, sfeerschepping, zijn observaties over wat het betekent om mens te zijn... Ook "The Heart of the Matter" is weer onder mijn vel gekropen.

Henry Scobie werkt al een eeuwigheid als politie-officier in een niet nader genoemde Britse kolonie in West-Afrika. Het geluk lacht hem niet bepaald toe. De omgeving is troosteloos. Hij heeft net een promotie aan zijn neus voorbij zien gaan. Hij leeft een liefdeloos leven, niet met, maar naast zijn vrouw - hun enige kind verloren ze jaren geleden. Hij houdt zich recht door zijn devotie voor de eigenschappen die hem kenmerken: zijn mededogen, zijn geloof en zijn verantwoordelijkheidszin. Hij weigert zich te laten omkopen in een omgeving waar corruptie welig tiert. Hoewel hij geen liefde voelt voor zijn vrouw, is haar geluk voor hem een absolute prioriteit.

Maar wanneer hij verliefd wordt op de jonge Helen, komt hij in conflict met zijn eigen waarden en normen. Tegen wil en dank moet hij nu verraad plegen tegen alles en iedereen wat ooit belangrijk voor hem was - zijn vrouw, zijn geloof... en zichzelf.

Een roman die je eraan herinnert hoe destructief het menselijk geweten kan zijn, ook (en misschien wel vooral) als je probeert om voor iedereen goed te doen. Bij elke recensie die ik schrijf, haal ik een citaat uit het boek aan. Hiermee wordt vaak de 'kern van de zaak' samengevat. Bij dit boek heb ik een lijst van wel 20 quotes die ik zou kunnen gebruiken - Greene was een meester in het kernachtig samenvatten van wat hij wilde zeggen. Dat deze allemaal niet bepaald een 'happy' sfeertje oproepen, mag duidelijk zijn. Geen opwekkende roman, dus, maar o-zo-aangrijpend.

• “To be a human being one had to drink the cup.”
• "Innocence must die young if it isn't to kill the souls of men." 
• “In our hearts there is a ruthless dictator, ready to contemplate the misery of a thousand strangers if it will ensure the happiness of the few we love.”
• “I don't believe anyone who says love, love, love. It means self, self, self.”
• “We are all resigned to death: it's life we aren't resigned to.”

Graham Greene: The Heart of the Matter. London, Vintage, 2004, 255 p.
Oorspr. uitgave: 1948